3. Ba Lan, Tiệp Khắc - điểm dừng chân tiếp theo của Vi rút "diễn biến hòa bình"

Cùng thời gian với những diễn biến ở Hungary, vi rút “diễn biến hòa bình” đã tràn vào Ba Lan, làm cho không ít đảng viên của Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan thừa nhận, họ đã được đổi đời, như được “hồi sinh”, “lột xác” nhờ tiếp nhận “luồng gió mới, mát lành”. Và không ai khác, chính những đảng viên đó đã tự đốt thẻ đảng, tự “sám hối” là cả đời mình do mắc sai lầm đi theo Đảng Cộng sản và kịch liệt công kích, phản kháng, phủ nhận tính hợp pháp của quân đội Liên Xô ở Ba Lan, dù trong sâu thẳm tâm hồn, họ vẫn biết nhờ có quân đội Liên Xô, đất nước Ba Lan mới thoát khỏi thảm họa diệt vong do phát xít Đức gây ra. Nhưng ngọn lửa hận thù đã làm họ mờ mắt, họ công khai phủ nhận mối quan hệ Ba Lan – Liên Xô, làm cho sự hoài nghi Liên Xô từ những người cộng sản đã ảnh hưởng sâu sắc đến lòng tin của người dân trong xã hội Ba Lan lúc bấy giờ.

Đây là kẽ hở lớn nhất do nội bộ Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan tạo ra và nó đã được Mỹ và phương Tây chớp thời cơ, triệt để lợi dụng như một ngón đòn “độc chiêu” để thực hiện “diễn biến hòa bình” ở nước này. So với Hungary, Mỹ và phương Tây đã “khôn khéo” khoét sâu vào điểm yếu nhất của xã hội Ba Lan thời đó là nước này đi lên chủ nghĩa xã hội từ nền nông nghiệp kém phát triển; những người đóng vai trò lãnh đạo ở trong Đảng và Nhà nước Ba Lan chủ yếu đều xuất thân từ nông dân.

Mỹ đã tuyên truyền, kích động, lôi kéo những cán bộ cao cấp và tầng lớp trí thức, công nhân xuất thân từ nông dân để thành lập Công đoàn Đoàn kết, một lực lượng đối trọng với Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan. Nội dung chủ yếu trong màn kịch “diễn biến hòa binh” ở Ba Lan là Mỹ và phương Tây luôn rùm beng tuyên truyền về mức sống quá thấp trong xã hội, làm cho người dân Ba Lan so sánh với người dân phương Tây; qua đó làm cho họ chán nản chế độ xã hội chủ nghĩa và cho rằng chính chủ nghĩa xã hội là nguyên nhân làm cho người dân Ba Lan đói khổ, đất nước tụt hậu, không thể phát triển. Mỹ và phương Tây đã hỗ trợ các lãnh tụ của Công đoàn Đoàn kết và nhà thờ, phát động quần chúng xuống đường biểu tình, gây bạo loạn từ thấp tới cao, làm cho sản xuất kinh doanh đình đốn, xã hội rối loạn, qua đó gây áp lực với Đảng, Nhà nước, buộc Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan phải nhượng bộ, thỏa hiệp, bộ máy nhà nước mất khả năng điều hành, quản lý xã hội.

Thêm vào đó, Mỹ và phương Tây đã tiêm nhiễm tư tưởng “chia rẽ” vào thanh niên, sinh viên sự “xâm lược của Liên Xô”, đòi Ba Lan tách ra khỏi “sự thống trị của Liên Xô”. Với các yêu sách đề ra, vào năm 1988, các cuộc đình công kéo dài ở Ba Lan đã diễn ra, buộc Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan phải ngồi vào “ban tròn” đàm phán với phe đối lập. Kết cục của cuộc gặp “bàn tròn” ấy là sự buông xuôi của Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan, để cho các phe đối lập, đảng phái tranh giành quyền lực, lũng loạn trong Đảng, trong Quốc hội và Chính phủ. Việc Công đoàn đoàn kết chiếm 99% số ghế ở Thượng viện đã đánh dấu sự thất bại cay đắng hoàn toàn của Đảng Công nhân thống nhất Ba Lan.

Tình hình ở Tiệp Khắc cũng diễn ra theo đúng kịch bản “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch như đã áp dụng ở Hungari và Ba Lan. Mỹ và phương Tây đã thực thi một cách êm đẹp các chiêu bài tranh giành thanh niên và trí thức, lợi dụng sức mạnh của lực lượng này để tạo ra các cuộc biểu tình, gây mâu thuẫn nội bộ và rối loạn xã hội. Việc ầm ĩ tuyên truyền trong xã hội Tiệp Khắc mức sống so sánh quá chênh lệch giữa chủ nghĩa tư bản và đời sống của người dân ở Tiệp Khắc là một chiêu thức vô cùng hấp dẫn đã đẩy giới trẻ, trí thức ở Tiệp Khắc đi tiên phong trong việc lên tiếng đòi quyền tự do, dân chủ, đòi Chính phủ phải nâng cao mức sống và điều kiện làm việc cho người dân và sinh viên, thanh niên mà lúc ấy xã hội Tiệp Khắc không thể giải quyết được, đã làm cho xã hội Tiệp Khắc nóng lên từng ngày và cuối cùng rơi vào bế tắc, đất nước rơi vào khủng hoảng  nghiêm trọng.

Rõ ràng, việc sử dụng ngón đòn đánh vào tâm lý, thu phục lòng người của Mỹ và phương Tây đã phát huy hết công năng, tác dụng. Phe đối lập ngày càng lớn mạnh nhờ sự hỗ trợ đắc lực của Mỹ và phương Tây. Các cuộc biểu tình dài ngày, gây rối loạn làm tê liệt các hoạt động xã hội, đã tạo ra áp lực rất lớn, buộc Đảng Cộng sản Tiệp Khắc phải tiến hành cải cách chính trị, cho phép thành lập hàng chục câu lạc bộ chính trị. Chính điều này đã làm cho tình hình chính trị – xã hội ở Tiệp khắc bị rối loạn, các quan điểm trái ngược nhau trong Đảng đua nhau nảy nở đẩy xã hội Tiệp Khắc đến bờ vực thẳm. Các cuộc xung đột chính trị bắt đầu từ xung đột trong bộ máy lãnh đạo, làm cho Đảng, Nhà nước bị chia rẽ và ngày càng suy yếu.

Trước sự phản ứng yếu ớt và không rõ ràng của Đảng Cộng sản Tiệp Khắc, sự quản lý lỏng lẻo, bất lực của bộ máy nhà nước đã làm cho cuộc khủng hoảng trong xã hội Tiệp Khắc ngày càng trở lên trầm trọng. Trước tình cảnh ấy, nội bộ Đảng Cộng sản Tiệp Khắc lại mất đoàn kết kéo dài, không tìm ra phương pháp hữu hiệu nào để bảo vệ Đảng, Nhà nước trước nguy cơ sụp đổ. Đó là mảnh đất màu mỡ cho các nước phương Tây đẩy nhanh tiến độ thực hiện “diễn biến hòa bình”. Cuối năm 1989, Đảng Cộng sản Tiệp Khắc mất vai trò lãnh đạo và chính phủ mới được thành lập với các thành viên đa số không phải là đảng viên Đảng Cộng sản.

 Kỳ sau: 4. Những chiến tích tiếp theo của vi rút "diễn biến hòa bình" ở Đức và Liên Xô.